در هند بادها خبر از تغییر فصل می‌دهند | شکست ناندرا مودی در گرفتن اکثریت کرسی‌های و ظهور دوباره حزب کنگره
رویداد۲۴ | گاردین | ترجمه فاطمه کریم‌خان: نارندرا مودی، نخست‌وزیر بزرگترین دموکراسی جهان است؛ این صفت بزرگترین، از تعداد رای‌دهندگان انتخابات این کشور می‌آید نه از عمق دموکراسی آن. عمق اندک دموکراسی هند از قضا در ده سال نخست‌وزیری حزب راست‌گرای «بهشت بهارات» که حزب مودی است آشکارتر شده است.
نارندرا مودی، نخست‌وزیر، و رهبر حزب بهشت بهارات یا بهاراتیا جاناتا (BJP) در طول یک دهه قدرت، متهم به استفاده از تمام قدرت دولت علیه مخالفان سیاسی است. اپوزیسیون دولت و حزب او می‌گویند سازمان‌ها و رهبران اپوزیسیون در طول ده سال گذشته مورد آزار و اذیت قرار گرفته و به زندان افتاده‌اند یا فعالیت سیاسی را کنار گذاشته‌اند. مواضع افراطی او به‌خصوص علیه مسلمانان هند بارها به صدر اخبار رسیده است و منجر به افزایش خشونت در بین گروه‌های مختلف دینی در هند شده است.
در همین حال، تنها حزب اپوزیسیون ملی هند، کنگره ملی هند، بعد از این که در انتخابات گذشته تنها ۵۲ کرسی به دست آورد، در نظر افکار عمومی بی‌نظم، ضعیف و فاقد رهبری تلقی شد. چنین تلقی البته چندان بی‌معنا هم نبود به‌خصوص اگر در نظر بگیریم که حزب مودی در همان انتخابات ۳۰۳ کرسی پارلمان را به دست آورده بود.
این دور البته به نظر می‌رسد که موضوع اندکی متفاوت است. این هفته، برای اولین‌بار در یک دهه گذشته، اپوزیسیون هند بخاری از خودش نشان داده است. با اعلام نتایج انتخابات روز سه شنبه، احزاب مخالف - که بیش از ۲۰تای آنها در تلاش برای برکناری مودی ائتلاف کرده بودند - بسیار فراتر از اکثر انتظارات و پیش‌بینی‌های نظرسنجی‌ها رای گرفته‌اند.
ائتلاف مخالفان مودی که خودش را تحت نام اختصاری «هند متحد» معرفی کرده است، ۲۳۲ کرسی مجلس را به دست آورده و بیش از ۶۰ کرسی را از BJP گرفت تا حزب مودی از تشکیل دولت بدون ائتلاف با احزاب دیگر ناتوان باشد.
راهول گاندی، شناخته‌شده‌ترین چهره حزب کنگره، روز سه شنبه در یک کنفرانس مطبوعاتی گفت: «ما به عنوان یک پیکره جنگیدیم.» همین چند ماه پیش، چشم‌انداز بلوک هند به‌عنوان یک نیروی متحد بسیار کم‌فروغ‌تر از آنچه که در انتخابات این هفته ظاهر شد به نظر می‌آمد.
حزب کنگره در کنار بیش از ده حزب منطقه‌ای، همگی با یک اتحاد موافقت کرده بودند، اما پس از یک درگیری ناشی از قدرت‌طلبی گروه‌های مختلف، چند تن از رهبران اپوزیسیون ائتلاف را برای پیوستن به مودی ترک کردند و در بسیاری از ایالت‌ها، احزاب نتوانستند با توافقات تقسیم کرسی موافقت کنند.
یمینی عیار، رئیس سابق مرکز تحقیقات سیاست در مورد این وضعیت می‌گوید: «با ورود به انتخابات، مطمئناً زمینه بازی برابر برای مخالفان وجود نداشت و آب همه مخالفان در یک جوب نمی‌رفت. اما با گذشت هفت هفته از رقابت‌های انتخابات، بلوک هند سروشکل منسجم‌تری به خود گرفت. برخلاف انتخابات ۲۰۱۹، اپوزیسیون با بحث در مورد بیکاری، تورم و نظام کاستی، روایت سیاسی مسلط را از دست مودی خارج کرد. بهشت بهارات در نهایت در رای‌گیری در دو ایالت مهم هند، یعنی اوتار پرادش و ماهاراشترا، شکست قابل توجهی را تجربه کرد.
در اوتار پرادش، ائتلاف بلوک هند به رهبری حزب سامجوادی آخیلش یاداو، که از نزدیک در کنار حزب کنگره به رهبری گاندی کار می‌کرد، به فرمول پیروزی در برابر حزب بهشت بهارات دست پیدا کرد. اوتار پرادش، بزرگترین و از نظر سیاسی مهم ترین ایالت هند با ۸۰ کرسی پارلمان، یک دهه است که سنگر BJP بوده است. اما از آنجایی که یاداو و گاندی به طور جمعی شروع به پیشبرد روایتی کردند که بر خشم ریشه‌دار از بیکاری مزمن و ترس از دست دادن حمایت‌های کاستی متمرکز بود، توانستند رای طبقات پایین‌تر را به دست بیاورند.
بیشتر بخوانید:
نیمی از جهان در انتظار تعیین سرنوشت | چه انتخابات‌های مهمی در سال ۱۴۰۳ برگزار می‌شود؟
چرا انتخابات در بزرگترین دموکراسی جهان به رفراندوم تبدیل شد؟ | همه آنچه از انتخابات هند باید بدانیم
در مقابل تلاش‌های ائتلاف بلوک هند و وعده‌هایش مبنی بر محافظت از قانون اساسی در برابر تغییراتی که توسط حزب مودی پیشنهاد شده بود، به ویژه در میان دالیت‌ها - پایین‌ترین طبقه اجتماعی در هند، که می‌ترسیدند حمایت‌های قانون اساسی‌شان را از دست بدهند- مؤثر بود. گاندی بارها در طول سخنرانی‌های انتخاباتی‌اش به این مساله اشاره کرده و از آن بر علیه حزب مودی استفاده کرده بود. عیار می‌گوید: «این سخنرانی‌ها در مهار ناامیدی‌های موجود مانند ترس از دست دادن مشاغل و افزایش قیمت‌ها بسیار مؤثر بودند. موجی از نارضایتی از تسلط کامل حزب مودی در افکار عمومی وجود داشت و آنها توانستند این نارضایتی را شناسایی کنند و از آن استفاده کنند.»
احزاب بلوک هند، که روی احساسات ضدمودی سرمایه‌گذاری بارزی کرده بودند، در سایر نقاط هند هم پیروزی‌های قابل ملاحظه‌ای به دست آوردند. در بنگال غربی، حزب «کنگره ترینامول» به رهبری ماماتا بانرجی هفت کرسی به دست آورد. در ایالت «تامیل نادو»، حزب «دراویدا مونترا کاژاگم» (Dravida Munnetra Kazhagam)، به رهبری م.ک. استالین، چنان با شدت و حدت مبارزه کرد که تقریباً تمام کرسی‌های این منطقه را از آن خود کرد. با وجود آنکه مودی منابع گسترده در این ایالت جنوبی هند سرمایه‌گذاری کرد، دست آخر کاشف به عمل آمد که هیچ‌کدام از نامزدهای حزب BJP در این ایالت برنده نمی‌شوند.
ائتلاف تحت رهبری حزب کنگره همچنین بر ایالت کرالا تسلط داشت. با این حال، برای بسیاری از ناظران، جذاب‌ترین بخش ماجرا، تغییر سرنوشت حزب کنگره و ظهور گاندی - پس از یک دهه- به عنوان یک رهبر سیاسی قانونی بود.
پیش از روز سه‌شنبه، این حزب با پرسش‌های وجودی درباره آینده‌اش و انبوهی از نارضایتی در صفوف خود مواجه بود، و گاندی هم به‌عنوان رهبری ضعیف و بی‌میل به قدرت توصیف می‌شد. با این حال، کنگره در روز سه‌شنبه تعداد کرسی‌های پارلمانی خود را تقریباً دو برابر کرد و موفق شد با وجود رقابت در کرسی‌های کمتر، سهم خود را از پارلمان افزایش دهد.
عاصم علی، یک تحلیلگر سیاسی می‌گوید: «حزب کنگره از سال ۱۹۹۴ واقعاً رو به افول بوده است، بنابراین نتیجه‌ای که آنها در انتخابات گرفته‌اند یک اتفاق استثنایی قابل توجه بود. بعد از ده سال کار، آنچه راهول گاندی به دست آورده است واقعاً قابل توجه است. در این انتخابات، برخلاف سال ۲۰۱۹، او توانسته است به مردم بگوید که ماندگار است و برای آنها مبارزه خواهد کرد، حتی اگر هنوز به اندازه مودی محبوب نباشد.»
تحلیلگران می‌گویند حالا وظیفه گاندی است تا از این تجدیدحیات بیشترین بهره‌برداری را بکند و حزب در حال خیزش خود را اصلاح کند. در حال حاضر، رهبری ایدئولوژیک او حزب را به طور رادیکالی به سمت چپ سوق داده است. بسیاری بر این باورند که گاندی می‌تواند نقش رئیس رسمی اتحاد هند (ائتلاف اپوزیسیون مودی) را هم بر عهده بگیرد. کار متحد نگه داشتن احزاب اپوزیسیون هند کار دشواری خواهد بود و چگونگی شکل‌گیری ائتلاف نامشخص است، اما حداقل برای امروز و بعد از این که حزب راست‌گرای «بهشت بهارات» اکثریت پارلمان را از دست داده و برای تشکیل دولت نیازمند ائتلاف با دیگران است، می‌توان به رشد این حزب و بهتر شدن اوضاع امیدوار بود.
آیا اتحاد و ائتلاف شکل گرفته یک پیوند دائمی برای بهتر کردن اوضاع است یا یک همسفری کوتاه برای محدود کردن مودی؟ آقای عیار می‌گوید که وضعیت پیش آمده یک آزمون کلیدی برای اپوزیسیون است که مشخص کند آیا آماده دویدن یک ماراتون برای تغییر اوضاع تقسیم قدرت در هند هستند یا نه: «این انتخابات به ما یک حکم بسیار ظریف داده است: این یک شکست کامل برای مودی نیست، مخالفان هم یک پیروزی قاطع به دست نیاورده‌اند اما این نتیجه برای دموکراسی هند بسیار مهم است».
